این کجا و آن کجا: مقایسههایی با چاشنی طنز و تأمل
شعر زیبای «این کجا و آن کجا» از ایرج میرزا نمونهای از طنز اجتماعی و انتقاد هوشمندانه است. متن کامل شعر و تفسیر آن را اینجا مطالعه کنید.
شعر کامل این کجا و آن کجا
کارگر در زیر کار و دخترک در زیر یار
هردو مینالند اما این کجا و آن کجا
یک منار در اصفهان و یک منار زیر پتو
هر دو جنبانند اما این کجا و آن کجا
دختر دروازه غار و دختر دریا کنار
هردو عریانند اما این کجا و آن کجا
نو عروس در حجله و جنگجو در کاروزار
هردو خونینند اما این کجا و آن کجا
بند تنبان فاطی و کرست زی زی خانوم
هردو چسبانند اما این کجا و آن کجا
نیزه داران در مصاف و بیضه داران در لحاف
هردو در رزمند اما این کجا و آن کجا
خشت سازان در بیابان، عشقبازان در اتاق
هر دو میمالند اما این کجا و آن کجا
چرخ و دنده زیر ماشین، مردو زن زیر لحاف
هر دو در گیرند اما این کجا و آن کجا
میترا با رژ لب، مش حسن با ماله اش
هردو میمالند اما این کجا و آن کجا
بوسه های دلبر و نقل و نبات و با قلوا
هردو شیرینند اما این کجا و آن کجا
دانه فلفل سیاه و خال مه رویان سیاه
هردو جانسوزند اما این کجا و آن کجا
چکمه خانم شهین و چکمه شمر لعین
هردو از چرمند اما این کجا و آن کجا
شکر مازندران و شکر هندوستان
هردو شیرینند اما این کجا و آن کجا
بچه در قنداق و آخوند در وطن
هردو می رینند اما این کجا و آن کجا
تحلیل و بررسی شعر
شعر «این کجا و آن کجا» از ایرج میرزا یکی از نمونههای برجسته شعر طنز اجتماعی در دوره مشروطه است. ایرج میرزا در این اثر با بیانی ساده و روان، تفاوتهای آشکار میان ظاهر و باطن جامعه را آشکار میکند. او با استفاده از تضادهای کلامی و مقایسههای هوشمندانه، نوعی هشیاری اجتماعی را به مخاطب القا میکند.
یکی از ویژگیهای مهم این شعر، استفاده از زبان طنز در کنار نقد اجتماعی است. طنز ایرج میرزا هرگز صرفاً برای خنداندن نیست، بلکه لایههای عمیقتری از پیامهای اخلاقی و انتقادی را منتقل میکند. به همین دلیل، شعرهای او علاوه بر جذابیت ادبی، ارزش تاریخی و اجتماعی بالایی هم دارند.
از دیدگاه ادبی، شعر با ریتمی روان و وزنی قابل فهم سروده شده که باعث نزدیکی آن به زبان عامه مردم میشود. این سادگی زبان، در کنار جسارت شاعر در بیان حقایق اجتماعی، سبب شده که آثار ایرج میرزا همچنان بعد از سالها تازه و قابل تأمل باشند.
در مجموع، میتوان گفت شعر «این کجا و آن کجا» نه تنها یک اثر ادبی زیباست، بلکه نوعی آیینه برای بازتاب مشکلات و تناقضهای اجتماعی دوره خود نیز محسوب میشود. همین ویژگی است که باعث میشود این شعر همچنان در ذهن خوانندگان امروز زنده بماند.
درباره ایرج میرزا
ایرج میرزا جلالالممالک (۱۲۵۱ – ۱۳۰۴ خورشیدی)، از شاعران نامدار دوره مشروطه بود. او با زبانی ساده، طنزآمیز و گاه انتقادی اشعاری سرود که بازتابی از مسائل اجتماعی و فرهنگی زمان خود هستند. ایرج میرزا را از پیشگامان شعر نوگرای فارسی میدانند که با جسارت، بسیاری از سنتهای شعری را به چالش کشید.
🌸 با هم به کودکان سرطانی کمک کنیم 🌸
با کمکهای کوچک خود، امید بزرگی در دل کودکان سرطانی بکاریم.
حمایت از کودکان محک
نظر شما برای ما ارزشمند است
💬 خوشحال میشویم دیدگاه ارزشمند شما را در بخش نظرات بخوانیم. تجربههای شما میتواند راهنمای دیگران باشد.