این کجا و آن کجا: مقایسه‌هایی با چاشنی طنز و تأمل

چهارشنبه, ۱۰ مهر ۱۴۰۴، ۰۷:۰۳ ب.ظ

شعر زیبای «این کجا و آن کجا» از ایرج میرزا نمونه‌ای از طنز اجتماعی و انتقاد هوشمندانه است. متن کامل شعر و تفسیر آن را اینجا مطالعه کنید.

شعر این کجا و آن کجا
شعر طنز این کجا و آن کجا از ایرج میرزا

شعر کامل این کجا و آن کجا

کارگر در زیر کار و دخترک در زیر یار

هردو مینالند اما این کجا و آن کجا

یک منار در اصفهان و یک منار زیر پتو

هر دو جنبانند اما این کجا و آن کجا

دختر دروازه غار و دختر دریا کنار

هردو عریانند اما این کجا و آن کجا

نو عروس در حجله و جنگجو در کاروزار

هردو خونینند اما این کجا و آن کجا

بند تنبان فاطی و کرست زی زی خانوم

هردو چسبانند اما این کجا و آن کجا

نیزه داران در مصاف و بیضه داران در لحاف

هردو در رزمند اما این کجا و آن کجا

خشت سازان در بیابان، عشقبازان در اتاق

هر دو میمالند اما این کجا و آن کجا

چرخ و دنده زیر ماشین، مردو زن زیر لحاف

هر دو در گیرند اما این کجا و آن کجا

میترا با رژ لب، مش حسن با ماله اش

هردو میمالند اما این کجا و آن کجا

بوسه های دلبر و نقل و نبات و با قلوا

هردو شیرینند اما این کجا و آن کجا

دانه فلفل سیاه و خال مه رویان سیاه

هردو جانسوزند اما این کجا و آن کجا

چکمه خانم شهین و چکمه شمر لعین

هردو از چرمند اما این کجا و آن کجا

شکر مازندران و شکر هندوستان

هردو شیرینند اما این کجا و آن کجا

بچه در قنداق و آخوند در وطن

هردو می رینند اما این کجا و آن کجا

📜 ایرج‌‌میرزا

تحلیل و بررسی شعر

شعر «این کجا و آن کجا» از ایرج میرزا یکی از نمونه‌های برجسته شعر طنز اجتماعی در دوره مشروطه است. ایرج میرزا در این اثر با بیانی ساده و روان، تفاوت‌های آشکار میان ظاهر و باطن جامعه را آشکار می‌کند. او با استفاده از تضادهای کلامی و مقایسه‌های هوشمندانه، نوعی هشیاری اجتماعی را به مخاطب القا می‌کند.

یکی از ویژگی‌های مهم این شعر، استفاده از زبان طنز در کنار نقد اجتماعی است. طنز ایرج میرزا هرگز صرفاً برای خنداندن نیست، بلکه لایه‌های عمیق‌تری از پیام‌های اخلاقی و انتقادی را منتقل می‌کند. به همین دلیل، شعرهای او علاوه بر جذابیت ادبی، ارزش تاریخی و اجتماعی بالایی هم دارند.

از دیدگاه ادبی، شعر با ریتمی روان و وزنی قابل فهم سروده شده که باعث نزدیکی آن به زبان عامه مردم می‌شود. این سادگی زبان، در کنار جسارت شاعر در بیان حقایق اجتماعی، سبب شده که آثار ایرج میرزا همچنان بعد از سال‌ها تازه و قابل تأمل باشند.

در مجموع، می‌توان گفت شعر «این کجا و آن کجا» نه تنها یک اثر ادبی زیباست، بلکه نوعی آیینه برای بازتاب مشکلات و تناقض‌های اجتماعی دوره خود نیز محسوب می‌شود. همین ویژگی است که باعث می‌شود این شعر همچنان در ذهن خوانندگان امروز زنده بماند.

درباره ایرج میرزا

ایرج میرزا جلال‌الممالک (۱۲۵۱ – ۱۳۰۴ خورشیدی)، از شاعران نامدار دوره مشروطه بود. او با زبانی ساده، طنزآمیز و گاه انتقادی اشعاری سرود که بازتابی از مسائل اجتماعی و فرهنگی زمان خود هستند. ایرج میرزا را از پیشگامان شعر نوگرای فارسی می‌دانند که با جسارت، بسیاری از سنت‌های شعری را به چالش کشید.

🌸 با هم به کودکان سرطانی کمک کنیم 🌸

با کمک‌های کوچک خود، امید بزرگی در دل کودکان سرطانی بکاریم.

نظر شما برای ما ارزشمند است

💬 خوشحال می‌شویم دیدگاه ارزشمند شما را در بخش نظرات بخوانیم. تجربه‌های شما می‌تواند راهنمای دیگران باشد.

محمد مهدی
بخش‌هایی از این نظر که با * مشخص شده، توسط مدیر سایت حذف شده است
آخه خیلی از شعرا ایرج میرزا رو قبول نداشته اند در همون زمان خودش ایرج *** شعر زیاد میگفته
پوریا
با شعر های ایرج میرزا عاشق ادبیات شدم
زهرا زاهدی
شعرتون عالیه و اینکه در ادامه شعر زیبای جناب ایرج میرزا سرودین قابل تحسین
فقط پیشنهاد میکنم برای هموزن شدن ابیات چندتا کلمه را میتونید تغییر بدید
مثلا :
پیش چشم مردمِ مسکین ما بنز و ژیان ،...
یا:
نورسیده توی قنداق و مُعمّم در وطن،...

پایدار باشید😍
رضا
آقایی که گفتی ایرج میرزا اصلا ج آ رو ندید چجوری از آخوند شعر گفته آخوند از ۱۴۰۰ سال پیش بوده همون موقع هم ریده بودن تو مملکت بهترین بیتش همون بیت آخر بود
علی
قابل توجه کسایی که میگن اون زمان بیت اخری نبوده تاریخو بخونن خصوصا دوره نادر شاه افشار
بماند
سخیفترین انسانها کسانی هستند که اگر چیزی را قبول ندارند نقد علمی کنند ، نه توهین
بماند درست و غلط آنچه در فکرشان هست
افسوس به انسانهای دون و فرومایه
هزار سلام و درود به دینداران دلسوخته
امین
داداشم
همش اوکی ولی بیت آخر رو ریدی که😂
وزن که نداشت
شعر هم که تا قبلش تموم شده بود
ضایعم هست که صرفا به علت مذاق سیاسی پیوستش کردی به شعر
حداقل به اسم پیوست یا پی نوشت میزدی که ضایع نباشه😂
جواد
هر کسه ناکس که به دین و ایمان بتازد روشنفکر هست؟!!!
مهران موحّد نهند
احسنت به این اشعار زیبای ایرج میرزا که با لحن کوچه بازاری و گویش زیبای ساده سروده است مخصوصا بیت آخرش که غوغا کرده😂
آرش جنایی
بخش‌هایی از این نظر که با * مشخص شده، توسط مدیر سایت حذف شده است
این شاعر بالحن بی نظیرش انگار درزمان کنونی زندگی می زیسته است زیرا بالحن کوبنده اش هرگونه سواستفاده از دین را چه بوسیله حجاب زن وچه ازطریق ******* **** ******** به زیبایی بیان کرده است،واقعا شاعری است جامعه شناس ،روحش شاد.
نادر رضایی
ایرج میرزا شاعر بزرگی است ولی افسوس که گاهی مواقع ایشان به مسایل اسلامی می تازد و در بعضی مواقع به حجاب اسلامی حمله می کند و در بیت اخر هم به ساحت مقدس علمای اسلام بی ادبی کرد . خداوند از سر تقصیرات وی بگذرد
فریدون
ایرج میرزا یک فیلسوف علوم اجتماعی عصر خود بود با سواد و روشنفکر دیوانش یک تاریخ سیاسی اجتماعی روحش شاد
بابک
سلام. خیلی قشنگ و دلنشین و خنده دار بودن تعدادی از ابیات :))))
ما بعید میدونم همه شون از ایرج میرزا باشن
مثلا بیت آخر، بچه در قنداق و آخوند در وطن
ایرج میرزا که زمان جیم الف رو اصلا ندید
چطور این شعر رو سرود
سال 1304 از دنیا رفت
سیدامیر
به نام خدا

این شعری که می بینید برای ایرج میرزا هست اماشاعران امروزی دست بر اصل شعربردن وشعر روتغیر دادن.

مهدی
دوست عزیزی که گفته ادب مرد به ز دولت اوست ، عزیز دل برادر این شعر از سعدیه که خودش خدای هزلیات هست
فری
شیرینی سرکه از زغال است
مغز سر گربه پرتقال است
سامان نصیری
سلام خسته نباشید بنده خودم دبیر ادبیات هستم این شعر بعید بدونم از ایرج میرزا باشه یا توسط شاعری بسیار بی سواد نوشته شده یا اصلا شعر نیست!!! نثر موزون هم نمیشه گفت چون قواعد نثر موزون رو دارا نیست.خارج از به کار بردن کلمات خیلی پیش پا افتاده و خیلی مشکلات دیگر این شعر پر از اشکالات عروضی ست حرف من رو قبول ندارید به یک استاد ادبیات نشان دهید.
....m
استغفرالله
شاعری بود ایرج نامی
تا که دیدم شعری بی ادبی ز او
زین دگر نخواندم شعری ز او
صفی الله
واقعیت ها رو به زبان شعر بی پرده بیان کرده آقای شاعر هر روز میگذره بیشتر به آن پی میبریم
ستاره
ادب مرد به ز دولت او
چه شاعر گند بی ادبی
ملیکا
تبارک الله شعر زیبایی سرودی...
بسیار فیض بردم....
باشد که راه حافظ را ادامه دهید استاد
فرنوش کریمی
زنده باشی مرد،دیوان کامل ایرج را حفظ هستم این یکی را هم از لطف شما حفظ کردم،تاوقتی دیگر بدرود
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
تجدید کد امنیتی