از دل برود هر آنکه از دیده برفت — داستان، معنی و مثال

ضرب‌المثل «از دل برود هر آنکه از دیده برفت» را با داستان، معنی دقیق و معادل انگلیسی («Out of sight, out of mind») بخوانید و با مثال‌های روزمره یاد بگیرید.

مقدمه

ضرب‌المثل‌ها بخش مهمی از فرهنگ و ادبیات هر جامعه هستند. آن‌ها در قالب جملاتی کوتاه، تجربه‌های طولانی نسل‌ها را منتقل می‌کنند. یکی از این مثل‌های مشهور فارسی، «از دل برود هر آنکه از دیده برفت» است. این مثل در مکالمات روزمره به‌وفور شنیده می‌شود و بیانگر فراموشی افراد یا چیزهایی است که دیگر حضور دائمی در زندگی ما ندارند. در این مطلب قصد داریم ریشه، داستان، مفهوم و حتی معادل انگلیسی این ضرب‌المثل را بررسی کنیم.

معادل انگلیسی ضرب‌المثل

این ضرب‌المثل تنها در زبان فارسی کاربرد ندارد. در زبان انگلیسی نیز عبارت معروف:

Out of sight, out of mind

تقریباً همان معنا را منتقل می‌کند. این جمله نشان می‌دهد که وقتی کسی یا چیزی از جلوی چشم ما دور شود، به‌مرور از ذهن و خاطره ما هم محو خواهد شد.

داستان ضرب‌المثل

می‌گویند روزگاری در روستایی، کدخدایی زندگی می‌کرد که هم محبوب مردم بود و هم در آبادانی محل تلاش بسیاری کرده بود. او همیشه با روی خوش با اهالی برخورد می‌کرد، در شادی‌ها و غم‌ها کنارشان می‌ایستاد و حتی با کودکان روستا مهربانی خاصی داشت.

اما روزگار همیشه به یک شکل نمی‌ماند. کدخدا در سن ۶۵ سالگی بیمار شد و پس از مدتی چشم از جهان فروبست. در روزهای نخست، همه اهالی روستا داغدار بودند و فقدان او را بزرگ می‌شمردند. اما کم‌کم با گذشت زمان، یاد و خاطره او کمرنگ شد. نسل جدید روستا حتی نام او را نشنید و خدماتش به فراموشی سپرده شد.

اینجاست که بزرگان گفتند: «از دل برود هر آنکه از دیده برفت»؛ یعنی هرچند کسی روزی جایگاهی مهم در زندگی ما داشته باشد، نبودنش باعث می‌شود به‌تدریج از یادها برود.

مفهوم و معنی ضرب‌المثل

این ضرب‌المثل اشاره به حقیقتی روان‌شناسانه دارد: انسان‌ها به مرور چیزهایی را که کمتر در معرض آن‌ها قرار می‌گیرند، فراموش می‌کنند.

• اگر دوست یا آشنایی را سال‌ها نبینیم، یادش در ذهن ما کم‌رنگ می‌شود.
• اگر شیء یا مکانی دیگر در زندگی روزمره‌مان حضور نداشته باشد، اهمیتش کاهش می‌یابد.
• حتی عواطف و احساسات نیز اگر پیوسته تقویت نشوند، به‌تدریج کم‌رنگ خواهند شد.

کاربرد در زندگی امروز

این مثل در روابط انسانی بسیار دیده می‌شود. برای مثال:

• دوستان دوران مدرسه که با گذر زمان و فاصله جغرافیایی فراموش می‌شوند.
• همکارانی که بعد از تغییر شغل دیگر خبری از آن‌ها نداریم.
• یا حتی اشیایی که سال‌ها کنار ما بوده‌اند و بعد از گم‌شدن، به‌تدریج از خاطرمان پاک می‌شوند.

حضور ضرب‌المثل در کتاب‌ها

جالب است بدانید این مثل در کتاب نگارش فارسی پایه دوازدهم نیز آورده شده است. آموزش چنین امثال و حکم‌هایی به نسل جدید، علاوه بر تقویت زبان و ادبیات، آن‌ها را با مفاهیم اخلاقی و اجتماعی عمیق‌تری آشنا می‌کند.

نتیجه‌گیری

ضرب‌المثل «از دل برود هر آنکه از دیده برفت» تنها یک جمله کوتاه نیست، بلکه بازتابی از رفتار طبیعی انسان‌ها در گذر زمان است. این مثل یادآوری می‌کند که اگر می‌خواهیم روابط و ارزش‌ها حفظ شوند، باید حضور مداوم و ارتباط مستمر داشته باشیم.