مجله اینترنتی مروارید

 خواب (REM) یا حرکت سریع چشم، یکی از چهار مرحله ای است که مغز در طی چرخه خواب از آن عبور می کند. این مرحله از چرخه خواب معمولاً پس از گذشت 90 دقیقه از خوابیدن فرد اتفاق می افتد. جالب است بدانید که این مرحله خواب ما، با تعدادی از تغییرات فیزیولوژیکی مانند شل شدن عضلات، حرکت چشم، تنفس سریع تر و افزایش فعالیت مغز مشخص می شود.

نشانه های خواب REM

در این مرحله از خواب، مغز و بدن تغییرات زیادی را که مشخصه این مرحله از خواب است، تجربه می کنند. برخی از نشانه های اصلی خواب REM عبارتند از:

• تغییر دمای بدن
• افزایش فشار خون
• افزایش فعالیت مغز مشابه حالت های بیداری
• افزایش ضربان قلب
• افزایش مصرف اکسیژن توسط مغز
• حرکات سریع چشم
• تنفس سریع و نامنظم
• برانگیختگی جنسی

بیشتر افراد حالت فلج موقت که به آن آتونی گفته می شود، را هم تجربه می کنند.

تأثیر خواب REM

خواب REM نقش مهمی در رشد مغز و همچنین سایر کارکردها از جمله خلق و خو، خواب دیدن و حافظه دارد.

خواب دیدن

شاید جالب باشد که بدانید خواب هایی که ما می بینیم در همین مرحله یعنی فاز خواب رم اتفاق می افتند. معمولا پس از زمانی که چرخه خواب وارد این مرحله می شود، شما هم وارد دنیای خواب و رویا می شوید و خواب هایی می بینید که اغلب تعابیر مشخصی دارند.

البته گاهی ممکن است در هر مرحله دیگری از چرخه خواب مان نیز خواب ببینیم، اما مواردی که در طول خواب REM اتفاق می افتند رایج ترین و واضح ترین خواب ها هستند. و تعبیرخواب اینگونه از خوابها معتبرتر است.

توسعه مغز

تحقیقات نشان می دهد که خواب REM نقش مهمی در رشد سیستم عصبی مرکزی (CNS) در دوران نوزادی دارد. فعالیت بالای مغز در این مرحله از خواب می تواند در توسعه و تقویت اتصالات عصبی نقش داشته باشد.

حافظه

شاید همین خواب‌ هایی که در مرحله خواب رم می بینیم، یکی از راه‌هایی باشد که حافظه مغز را تقویت می ‌کند. زمان خواب زمان بسیار مناسبی است تا مغز بتواند وقایع روز را مجدداً سازماندهی و بررسی کند و تجربیات جدیدی را به آن اضافه کند. از آنجا که در طول خواب، بدن خاموش و بدون حرکت است، مغز می ‌تواند این کار را بدون ورودی اضافی انجام دهد. سازماندهی رویدادهای اتفاق افتاده در طول روز و به حافظه سپردن جزئیاتی که در خواب می بینیم، می تواند حافظه ما را تقویت کند.

برخی از محققان بر این باورند که خواب ‌ها مانند یک "نویز" پس‌زمینه هستند که تفسیر و سازماندهی شده اند. این نظریه نشان می ‌دهد که خواب ‌ها تنها تلاش مغز برای ایجاد حس سیگنال‌های تصادفی هستند که در طول خواب اتفاق می ‌افتند.

چالش ها

خواب REM در تعدادی از عملکردهای مهم از جمله یادگیری و حافظه نقش مهمی دارد. وقفه در خواب REM گاهی اوقات می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی شود. در نتیجه، کمبود خواب REM با چندین نگرانی در مورد سلامتی مرتبط است، از جمله این موارد می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• افزایش وزن

کاهش خواب REM با تغییر سطح لپتین همراه است و ممکن است با افزایش اشتها و افزایش وزن همراه باشد.

• مشکلات مربوط به حافظه

پل مغزی (pons) از طریق تالاموس (که یک فیلتر برای اطلاعات حسی و عملکردهای حرکتی در اعماق مغز است) سیگنال هایی را به قشر مغز می فرستد. قشر مغز بخشی از مغز است که با پردازش اطلاعات (یادگیری، تفکر و سازماندهی) در ارتباط است.

به نظر می رسد مناطقی از مغز که هنگام خواب REM فعال هستند، در یادگیری و حافظه تاثیرگذارند. نوزادان تقریباً 50٪ از وقت خواب خود را در خواب REM می گذرانند، این می تواند توضیح روشنی برای تاثیر خواب در یادگیری در دوران نوزادی باشد.

• حرکت

خواب REM معمولاً پس از یک دوره خواب عمیق که به مرحله 3 خواب معروف است، شروع می شود. در طول خواب رم ناحیه ای از مغز به نام پل مغزی، ارسال سیگنال ها به طناب نخاعی (Spinal cord) را مسدود می کند. این امر باعث می شود بدن هنگام خواب REM بی حرکت باشد.

هنگامی که سیگنال ‌های طناب نخاعی مسدود نشوند، افراد به خواب های شان واکنش نشان می دهند. این می‌تواند خطرناک باشد چون واکنش نشان دادن در خواب می‌تواند منجر به آسیب های فیزیکی مثل برخورد به دیوارها و پایین افتادن از پله‌ها شود. این شرایط نادر و متفاوت تر از خواب گردی است و به اختلال رفتاری خواب REM مشهور است.

نکاتی برای پشتیبانی از خواب REM سالم:

برای خواب تان برنامه داشته باشید

هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و هر روز صبح در همان ساعت از خواب بیدار شوید. پیروی از برنامه خواب می تواند به حداکثر رساندن میزان خواب با کیفیت، از جمله خواب REM، کمک کند.

میزان مصرف الکل خود را محدود کنید

قبل از رفتن به رختخواب، میزان مصرف الکل خود را محدود کنید. تحقیقات نشان داده است که حتی مصرف الکل در عصر نیز می تواند در خواب REM اختلال ایجاد کند. مصرف الکل می تواند شروع خواب REM را به تاخیر انداخته و منجر به اختلال در آن گردد.

خواب هایتان را به خاطر بیاورید

با داشتن دفترچه ای در نزدیکی تختخواب خود و نوشتن همه چیزهایی که در مورد خوابی که دیده اید به یاد می آورید، می توانید توانایی تان در به خاطر آوردن خواب ها که خواسته بسیاری از افراد است را تقویت کنید. بعد از گذشت چند هفته، توانایی شما در به خاطر سپردن خواب هایتان بهبود می یابد.