علم نجوم از چه زمان آغاز شد؟

علم نجوم یا اختر شناسی سابقه ای بسیار طولانی دارد. انسان های اولیه با کنجکاوی به آسمان نگاه می کردند و درباره حرکات ستارگان می اندیشیدند.شاید بتوان گفت که سومریان نخستین قومی بودند که به بررسی حرکات ستارگان پرداختند. مصریان و چینی ها به خسوف و کسوف ماه و خورشید توجه زیادی داشتند ،اما بابلی ها که شمش (شمس) یا خورشید را می پرستیدند بیشتر به حرکات خورشید توجه داشتند. در لوحه هایی که در شهر سیپار( شهر قدیم بابل، ساحل فرات، 25 کیلومتری بغداد) درسال 1881 میلادی کشف شد ، نشانه هایی از پرستش شمش ،خدای خورشید به چشم می خورد. بابلی ها خدای ساختگی شمش را می پرستیدند و او را فرزند سین(خدای ماه) می دانشتند. قدیمی ترین نشانه های فعالیت های نجومی بابلیان که در خطوط میخی لوحه ها ثبت شده است، به سال 2350 قبل از مسیح بر می گردد.

پرستش خورشید، ماه و ستارگان در میان مردم مصر نیز رواج داشت.این اندیشه های شرک آمیز به مدت هزاران سال مانع بزرگی برای انسان  در زمینه تلاش و جهت دور ساختن انسان از ستایش اجرام آسمانی وادار ساختن او به تفکر و تعلق درباره آنها بود.

مصریان قدیم خورشید را (رع) می نامیدند و آن را می پرستیدند.آنها عقیده داشتند که خدای بزرگ، خورشید، هرروز به هنگام طلوع، با سوار شدن در قایقی که بر پشت الهه آسمان موسوم به (نوت) قرار دارد از پهنه آقیانوس فضا می گذرد.آنها همچنین فکر می کردند که خورشید به هنگام غروب به زیر افق فرو می رود، حرکت خود را در دنیای تاریک زیر آسمان ادامه می دهد.در طی شب کاهنان معابد با هراس از اینکه ممکن است خورشید تا ابد از زمین دور شود برای بازگشت آن به دعا می پرداختند. آنگاه به هنگام طلوع خورشید، که به معنای استجابت دعای آنها بود، برای ستایش خدای خورشید سرود مذهبی می خواندند.

مصریان و بابلیان تنها اقوامی بودند که به خورشید و ماه برای اندازه گیری زمان توجه زیادی داشتند. در بین سالهای 2500 و 1500 قبل از میلاد مسیح در استون هنج ،در انگلستان کنونی ،کاهنان ستاره شناس رصدخانه ای بنا نهادند.این رصدخانه همچون یک تقویم فلکی عمل می کرد و ازآن برای پیش بینی گرفتگی ماه نیز استفاده می شد.

ستاره شناسی بتدریج وارد مراحل تازه ای شد و شکل علمی به خود گرفت. در سال 624 قبل از میلاد ارسطاطالیس متولد شد.وی را اولین منجم می دانند و می گویند به کرویت زمین پی برده بود. چندی بعد، ارسطو (1321-384ق.م) دانشمند بلند آوازه یونانی، ستاره قطبی را کشف کرد. در مصر تحقیقات علمی درباره نجوم از دوران بطلمیوس اول ملقب به سوتر (مرگ در سال 283 قبل از میلاد) آغاز شد. در سال 300 قبل از میلاد به فرمان بطلمیوس اول رصدخانه ای در اسکندریه ساخته شد.